Hoogbegaafdheid en automatiseren van het rekenen

De leerpotentie van de meeste hoogbegaafde kinderen ( en natuurlijk ook de volwassenen) is hoog. Zo is het aanleren van nieuwe dingen makkelijker voor ze. Toch kom ik regelmatig kinderen in mijn praktijk tegen, die moeite hebben met het automatiseren. Dit heeft voornamelijk te maken met het bewust denkniveau. De hoogbegaafde kinderen gaan niet aan de gang met “trial en error”. Een paar keer proberen ze en als het dan niet lukt, bedenken ze een strategie om het anders te doen. Ze leren dan vanuit inzicht en evaluatie. Prima voor de complexe zaken, maar niet voor het automatiseren van de sommen of de tafels.

Een aantal jaar geleden kwam ik op een school om een leerling te begeleiden in groep 7. Zijn rekenwerken op het gebied van de complexe zaken was prima in orde, maar het maken van rijtjes sommen, tafels en staartdeling duurde eeuwig. Hij kreeg zijn taken niet af en werd daardoor gefrustreerd. Ik ben toen aan de gang gegaan met het afnemen van een toets voor automatiseren. Zelf werk ik nog heel graag met de Tempo-Test-Rekenen. In overzichtelijke rijtjes worden de basisberekeningen afgenomen.
Uit de test kwam dat hij op het leerniveau van groep 5 uit kwam, zo’n 20 maanden achterstand. Hij had het niet nodig gevonden om de tafels uit te rekenen. In de jongere jaren had hij zijn eigen strategie ontwikkeld. Hij rekende niet uit 3x5= , maar 5+5+5=

Vervolgens zijn we samen aan de gang gegaan. Ik schreef 5 keersommen op voor hem, hij schreef 5 sommen op voor mij. De stopwatch werd aangezet en aan het werk. Mijn sommen waren binnen 10 seconden af, die van hem duurde 2 minuten. Zijn interesse was gewekt, na berekeningen met keersommen van de rijtjes en hoe lang hij dan over 4 rijtjes zou doen, wilde hij wel aan de gang gaan met het automatiseren.

Tijdens het automatiseren is het belangrijk om het bewust denkproces te belemmeren, zodat er ruimte komt voor het automatische proces. De nadruk komt dan te liggen op snelheid.

Op de site van www.lessenvanlisa.nl zag ik een geweldig spel: “Vliegen meppen”, hier zijn nog veel meer spellen voor de tafels te vinden.
Verder zijn er spellen als Cambio, Trainy, Toverstapels, die het automatiseren op een spelende wijze aanleren.

Oh ja, ik noem het nooit oefenen, maar als je het over trainen hebt wordt de interesse gewekt, zeker als ze zelf een sport doen: “Om beter te worden moet je trainen!”

Tot de volgende keer.

Door: Willeke Rol - www.brightkids.nl